پس از اتمام نگارش پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی نوبت به دفاع از آن می‌رسد. برای انجام دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد یا دکتری، دانشجو باید یک نسخه از پایان‌نامه‌اش را به دانشگاه محل تحصیلش تحویل دهد تا پس از تعیین داوران، در جلسه‌ای رسمی درباره پایان‌نامه خود گزارشی شفاهی ارائه دهد.
دانشجويان مقاطع تحصيلی کارشناسی ارشد (فوق ليسانس) يا دکتری بايد در پايان دوره تحصيلی خود يک کار تحقيقی با ارزش ارائه دهند تا نشان دهند که صلاحيت علمی و پژوهشی لازم را پيدا کرده‌اند. بويژه در مقطع دکتری با نوشتن رساله اثبات می‌کنند که به حدی از رشد و کمال علمی رسيده‌اند که قادرند با رعايت روش‌های علمی تحقيق، پژوهش‌های جديد انجام دهند، در مورد موضوعات رشته علمی خود اظهار نظر نمايند و با کشفيات جديد خود قلمرو و حوزه معرفتی رشته علمی مربوط را گسترش دهند.
پروپوزال یا پیشنهاده، در واقع طرح و سوال اصلی یک پژوهش است که از طرف دانشجویان به دانشگاه ارائه می شود تا درصورت پذیرش آن، آن طرح به شکل پایان نامه ارائه شود.